ประเพณีบุญบั้งไฟ

ประเพณีบุญบั้งไฟ

เมื่อเข้าสู่ช่วงจะเข้าฤดูฝน หรือช่วงเดือนหก จะมีงานประเพณีอันยิ่งใหญ่นั่นคือบุญบั้งไฟ จากนิทานหรือตำนานในเรื่องผาแดงนางไอ่  ซึ่งเชื่อว่าเป็นการบูชาพญาแถนโดยการถวายบั้งไฟ ให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล หากหมู่บ้านใดไม่ทำการบวงสรวงจะเกิดอาเภท ฝนฟ้าไม่ตก น้ำแห้งคอด ข้าวยากหมากแพง ทำการเกษตรก็ไม่ได้ จากอิทธิพลความเชื่อในเรื่องโลกสวรรค์ มนุษย์ การไหว้เทวดา โดยจะดลบันดาลให้ชีวิตมีความสุข ไม่ต้องเจอกับภัยอันตราย คำว่าบั้งมาจากสิ่งที่เป็นกระบอก เช่น กระบอกไม่ไผ่ กระบอกใส่น้ำ แล้วทำมาให้มีไฟ สามารถนำขึ้นฟ้าได้ จึงมีการประดิษฐ์ตามภูมิปัญญาชาวบ้าน โดยการใช้กระบอกไม้ไผ่ ใส่ดินประสิว มาบรรจุด้วยดินปืน ตามอัตราส่วนที่ได้กำหนดไว้ เพื่อให้มีความเร็วและสามารถพุ่งขึ้นฟ้า 

จากการอาศัยการทำปฏิกิริยาระหว่างความร้อน ส่วนประกอบของบั้งไฟ แบ่งเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนหัว ส่วนหาง และส่วนที่เป็นลูก เมื่อนำทั้ง 3 ส่วนมารวมกัน จะได้ลักษณะเป็นบั้งยาว เรียว ตามจุดประสงค์ที่ต้องการนำมาใช้  โดยเราสามารถเห็นได้ในปัจจุบัน นั่นคือ บั้งไฟพลุ บั้งไฟแสน และบั้งไฟตะไล หากกล่าวถึงความอลังการยิ่งใหญ่ต้องเป็นบั้งไฟแสน

ที่ผู้เชี่ยวชาญในการทำแต่ละคนจะนำมาประชัน และแข่งขันกัน บางที่มีการลงขันพนันถึงความทรงพลังของบั้งไฟตัวเอง โดยหากจุดไปแล้วทำวงสวยและสามารถขึ้นไปบนฟ้าได้สูงๆและเป็นระยะเวลานานๆถือว่าบั้งไฟอันนี้มีแสนยานุภาพมาก ก็จะได้รับการยกย่องและยอมรับจากทีมงาน ถือเป็นงานประเพณีที่จัดขึ้นทุกปีที่จังหวัดยโสธร มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติหลั่งไหลกันมาอย่างคับคั่ง  เป็นที่นิยมของผู้ที่มาร่วมงาน โดยจะมีการจองที่พักการข้ามปีเลยทีเดียว ภายในงานจะมีการจัดขบวนแห่ที่สวยงาม วัฒนธรรมการแต่งกายที่สวยงามของคนในพื้นที่ การประกวดบั้งไฟ

มีแสงสีเสียงที่เล่าขานเกี่ยวกับเรื่องพญาคันคาก (ที่มีความเชื่อว่าเป็นอดีตชาติของพระพุทธเจ้า ลงมาเป็นพระโพธิสัตว์ เป็นที่สักการะบูชาของคนในอดีต จนลืมถวายการเคารพพระยาแถน ทำให้ท่านโกรธ สั่งให้ฝนฟ้าไม่ตก ชาวบ้านทำการเกษตรไม่ได้) และการแสดงสินค้าพื้นเมืองของแต่ละชุมชน นอกจากนี้ยังเห็นการจุดบั้งไฟที่สวยงาม หากใครจุดไม่ขึ้น จะภูกนำตัวมาลงโคลนตม ตามธรรมเนียมปฏิบัติ ซึ่งประเพณีบั้งไฟนี้มีมาตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษสืบทอดต่อมาจากถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน ยังได้รับการอนุรักษ์วัฒนธรรมนี้คงไว้ แต่อาจจะมีการปรับเปลี่ยนให้เข้ากับยุคสมัยมากขึ้น มีการทำบั้งไฟเพื่อจำหน่ายมากขึ้น