ยาคุมกำเนิดเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันการตั้งครรภ์หากใช้อย่างถูกวิธี ยาคุมมีหลายประเภท เช่น ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ยาฉีดคุมกำเนิด หรือห่วงคุมกำเนิดฮอร์โมน
ทั้งนี้ การใช้อย่างถูกวิธีเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของยาคุม โดยในบทความนี้จะอธิบายถึงการใช้อย่างถูกต้องและความสามารถของยาคุมในการป้องกันการตั้งครรภ์
การใช้ยาคุมอย่างถูกวิธี
- เลือกชนิดของยาคุมที่เหมาะสมกับสุขภาพ
การเลือกใช้ยาคุมที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากบางคนอาจมีข้อจำกัดทางสุขภาพ เช่น ความดันโลหิตสูง โรคตับ หรือประวัติการเกิดลิ่มเลือด ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกชนิดที่ปลอดภัย
- เริ่มต้นการทานยาอย่างถูกต้อง
– หากเริ่มทานในวันแรกของรอบเดือน ยาจะเริ่มป้องกันการตั้งครรภ์ได้ทันที
– หากเริ่มทานหลังจากนั้น ควรใช้วิธีป้องกันเสริม เช่น ถุงยางอนามัย ในช่วง 7 วันแรก
- ทานยาในเวลาเดียวกันทุกวัน
การทานยาในเวลาเดียวกันทุกวันช่วยรักษาระดับฮอร์โมนในร่างกายให้คงที่ ซึ่งสำคัญต่อการป้องกันการตั้งครรภ์ หากลืมทานยา:
– หากลืมไม่เกิน 12 ชั่วโมง ควรรีบทานทันทีและทานเม็ดถัดไปตามปกติ
– หากลืมเกิน 12 ชั่วโมง อาจต้องใช้วิธีป้องกันเสริมในช่วง 7 วันถัดไป
- ปฏิบัติตามลำดับการทานยาในแผง
ยาคุมบางชนิด เช่น ชนิดที่มีเม็ดฮอร์โมนและเม็ดแป้ง (ยาหลอก) จำเป็นต้องทานตามลำดับ หากสับสนลำดับ อาจทำให้ประสิทธิภาพลดลง
ประสิทธิภาพของยาคุมกำเนิด
หากใช้ยาคุมกำเนิดอย่างถูกวิธีและต่อเนื่อง ยาคุมสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพถึง **99%** หรือมากกว่าในบางกรณี แต่ตัวเลขนี้มักเกิดจาก “การใช้อย่างสมบูรณ์แบบ” (Perfect Use) ซึ่งหมายถึงการทานยาตรงเวลา ไม่เคยลืมทาน และไม่มีปัจจัยอื่นที่ลดประสิทธิภาพ
อย่างไรก็ตาม ในการใช้งานจริง (Typical Use) อัตราการป้องกันการตั้งครรภ์อาจลดลงเล็กน้อย (ประมาณ 91-94%) เนื่องจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น การลืมทานยา การอาเจียน หรือท้องเสียหลังจากทานยา ซึ่งอาจทำให้ยาถูกดูดซึมได้ไม่สมบูรณ์
ปัจจัยที่ลดประสิทธิภาพของยาคุม
- การลืมทานยา: หากลืมทานยาเกิน 1 เม็ดในรอบเดือน อาจเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ได้
- การใช้ยาหรือสมุนไพรบางชนิด: เช่น ยาปฏิชีวนะบางประเภท ยากันชัก หรือสมุนไพรอย่างสาโทเซนต์จอห์น
- การอาเจียนหรือท้องเสีย: หากเกิดขึ้นภายใน 2 ชั่วโมงหลังทานยา อาจทำให้ร่างกายดูดซึมยาคุมได้น้อยลง
ยาคุมกำเนิดสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้เกือบ 100% หากใช้อย่างถูกต้องและต่อเนื่อง แต่ในชีวิตจริง ความผิดพลาดเล็กน้อย เช่น การลืมทานยา หรือการมีปัจจัยที่ลดประสิทธิภาพของยา
อาจทำให้อัตราการป้องกันลดลงเล็กน้อย ดังนั้น ควรใช้ยาคุมอย่างเคร่งครัด และหากมีข้อสงสัย ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อความปลอดภัยและมั่นใจในผลลัพธ์ที่ดีที่สุด
สนับสนุนโดย หวยดี